Aby móc zacząć rozprawiać o systemach zarządzania produkcją w pierwszej kolejności, trzeba opisać pewne definicje. Opiszemy je możliwie prosto. Systemy zarządzania produkcją możemy podzielić ze względu na poziom złożoności oraz zaawansowania. Dzielą się one na MRPI, MRPII, ERP. Warto podkreślić, że zmieniając słowo z produkcja na usługa, tak samo możemy definiować systemy zarządzania usługą. Dla uproszczenia będziemy używać słowa produkcja.
MRP I (Material Requirements Planning) – zarządzanie zapasami. To firma w której produkcja jest sprawnie realizowana, ile surowców kupimy tyle wyprodukujemy, ograniczeniem może być przepustowość maszyny. Porównując do zwykłego gospodarstwa domowego: zarządzamy zapasami w lodówce.
MRP II (Manufacturing Resource Planning) – zarządzanie zasobami produkcyjnymi. To produkcja gdzie wiemy ile musimy surowców zamówić, wiemy ilu pracowników potrzebujemy by maszyny obsłużyć i jaką wydajność teoretyczną mają maszyny, istnieją „receptury” produkcji. Porównując do zwykłego gospodarstwa domowego: zarządzamy zapasami w lodówce, wiem ile mamy garnków, jaki system gotowania, mamy nawet książkę kucharską, gotujemy.
ERP (Enterprise Resource Planning) – zarządzanie całym przedsiębiorstwem. W takiej firmie wiemy tyle samo co w MRPI/II, wiemy też, że maszyny trzeba serwisować by działały bez przerw, że pracownicy produkcyjni potrzebują wsparcia kadr (szkoleń), że na produkcji musi być czysto, narzędzia poukładane (np. 5s), sprawne. Cała firma pracuje razem by efektywność produkcji była możliwie najwyższa. Porównując do zwykłego gospodarstwa domowego: do lodówki, garnków, płyty indukcyjnej i przepisów dodajmy czystą kuchnie, czysta lodówkę, poukładane akcesoria, naostrzone noże, kucharza z doświadczeniem. Warto w tym miejscu podkreślić, że systemy ERP są kojarzone z informatyką. System ERP może być wdrożony bez informatyki.
Kiedy firma produkcyjna budowana jest od początku to przechodzenie pomiędzy kolejnym poziomami MRP jest bardzo trudne i pracochłonne. Tylko firmy przeszczepiane z „zachodu” są od razu budowane w standardzie ERP. Są tak budowane, bo ich właściciel kiedyś rozwinął swój macierzysty biznes z MPRI do ERP i rozumie jakie korzyści daje ERP, nie pozwala sobie na to by jego firmy córki nie działały w takim standardzie. Wróćmy jednak to sytuacji, gdzie firmę rozwijamy osobiście. Czy można zdefiniować czego firma potrzebuje by przejść z poziomu na poziom? Każda firma to żyjący organizm, każda jest nieco inna, w każdej firmie zdolności menadżera, właściciela nacechowały ją pewnym systemem zarządzania. Właśnie dlatego firmie, która chce rozwinąć system zarządzania potrzebny jest wyspecjalizowany doradca, który, zapozna się z firmą, wytłumaczy na jakim etapie firma się znajduje i wskaże co zrobić by na wyższy poziom zarzadzania wejść, pomoże wdrożyć system zarządzania.
Dlaczego zewnętrzny doradca? Doradca jest dla firmy zewnętrzny, ma szerszy punkt widzenia (przenosząc na warunki domowe jest jak nasz gość który zauważył, że gdzieś mamy żarówkę zamiast lampy, a my się do tego przyzwyczailiśmy). Kiedy jest potrzebny? Produkcja działa w sposób niezmienny od lat, w sposób, który wydaje się dobry, jedyne zastanawia nas dlaczego wydajność nie rośnie a czasami nawet spada (jak mierzyć wydajność produkcji omówimy w kolejnym eseju).
Wydajność wraz ze wzrostem poziomu zarządzania produkcją powinna rosnąć (przy nie wymienianiu maszyn i urządzań). Tak też jest gdy przejście z MRPI do MRPII lub MRP II do ERP odbyło się prawidłowo. Jednak bardzo często firmy przeskakują z poziomu na poziom bo np. instalują systemu informatyczny ERP. Wiemy już co oznacza system informatyczny ERP? Pomyślmy co się stanie kiedy do firmy na poziomie MRPII wdrożymy system informatyczny ERP. Niestety wydajność być może nawet spadanie ponieważ narzędzie (system informatyczny) będzie działać dobrze tylko i wyłącznie wtedy, kiedy będzie otrzymywać dane, których wymaga. A wymaga danych na poziomie ERP a nie MRPII. Wtedy taka firma się gubi. Jakie to będą różnice? ERP to czasy produkcji poszczególnych grup produktów, to bomy materiałowe, to zarządzanie obciążeniem pracowników i maszyn, to znane cykle serwisowe maszyn itd. Sytuacje znów możemy porównać do zwykłego życia. Uprawiamy jakiś sport, mamy super zegarek który mierzy nasze parametry, zaczynamy trenować, jednak bez trenera nie wejdziemy na wyższy poziom, co gorzej możemy rozwijać złe nawyki. Dobry doradca powinien najpierw porozmawiać (zrobić audyt produkcji) i na tej podstawie określić w jakich obszarach firma wymaga wzmocnienia. Doradca nie może budować w firmie systemu który nie będzie w jej DNA. W firmach są pewne nawyki, kultura ich zmiana jest bardzo trudna, jednak możliwa, właśnie w tym pomoże doradca (firma doradcza). Doradca powinien pomóc wdrożyć firmie system zarządzania, wprowadzić firmę na wyższy poziom w taki sposób by była to ewolucja zmierzająca do wyższej wydajności, nie rewolucja.
Firmy często na dowolnym poziomie rozwoju (MPR-ERP) wdrażają różne systemy, filozofie np. normy ISO czy Lean, Kaizen.
Filozofie i standardy (normy) są niczym innym jak narzędziami doskonalącymi zarządzanie. Skutecznymi jeśli są wdrożone mądrze i elastycznie. ISO 9001 (jakość) można wdrożyć już na poziomie MRP I. ISO TS 16949 (norma specjalistyczna, branży motoryzacyjnej) będzie trudno wdrożyć na poziomie MRPII, będzie potrzeby poziom ERP. Podobnie jest z filozofiami Lean, Kaizen. Są ciekawe i skuteczne jednak do poziomu MRPII wzwyż. Na temat filozofii zarządzania Lean, Kaizen przygotujemy osobny artykuł. Nie będziemy tych systemów dyskredytować. Chcemy pokazać, że te systemy to nic innego jak porządne, dobre zarządzanie. Ważnym jednak jest by firmy dbały o rozwój podstawowego systemu zarządzania w pierwszej kolejności, w drugiej się doskonaliły (tutaj ISO, Lean). Dobry system zarządzania to podstawa silnej firmy. Czego życzymy każdej firmie.
Diagnozę aktualnego systemu zarządzania możemy przeprowadzić przez audyt produkcji. Sprawdzimy wtedy jakie dane produkcja zbiera, jaka jest ich forma, jak procesy w firmie wymieniają się informacjami. Prawidłowy audyt produkcji to narzędzie diagnostyczne. Wskaże w których obszarach firma musi się udoskonalić lub wskaże co firma powinna zrobić by podnieść system zarządzania, jeżeli będzie trzeba możemy pomóc wdrożyć system zarządzania na wyższy poziom.
Copyright © 2024 Dziękujemy Inovatik